LED Retrofitten met lampen in woningen.

MEGAMAN® heeft een goed programma aan lichtbronnen voor het één eruit, LED erin principe dat ook wel LED retrofitten genoemd wordt of 1-op-1 vervanging. Omdat de bestaande lampen vervangen moeten worden door LED lampen wordt de indeling gedaan op basis van de bestaande technieken. Hieronder een overzicht dat is ingedeeld volgens ZVEI methodiek, uitgave 07-2010:

1. De gloeilamp vervangers die de volgende lampen vervangen:
   1. C35 Candle lamp,
   2. D45 kogellamp (Dorp form),
   3. A60-A65-A80 “All purpose” lamp,
   4. G95, G120 Globe lamp.

2. De halogeenlamp vervangers die de volgende lampen vervangen:
   5. QR-CBC51 lampen (GU5.3 voet) en QPAR-51 (GU10 voet)
   6. QR-111 (G53 voet) en QPAR-111 (GU10 voet)
   7. QPAR30 en QPAR38 (E27 voet)
   8. R50, R63, R80 en R95 (E27 voet)

Nu geldt er in Europa een Energielabelverplichting voor o.a.  de LED lampen. Die is in 2021 herzien omdat de meeste LED lampen in het bestaande systeem allemaal de hoogste klasse behaalden. Tegelijkertijd is er nog steeds ruimte voor een serieuze verbetering in energiezuinigheid die in het lumen per Watt verhoudingsgetal (lm/W) tot uitdrukking komt.

Tabel 1. Efficiency potentieel. Bron: U.S. department of Energy - 2022 Solid-State Lighting R&D Oppertunities. Klik op de tabel om het te vergroten.

Volgens dit overzicht kan de efficiency van LED lichtbronnen nog "opgevoerd" worden tot 250 lm/W. Let op, dit gaat uitsluitend over de LEDmodule en niet over LED armaturen. Waarom dit onderscheid gemaakt moet worden leggen we hieronder uit.

Nuttige lichtstroom.

De lichtstroom is de hoeveelheid licht die een lamp in zijn totaliteit levert en wordt uitgedrukt in lumen. De nuttige lichtstroom is het percentage van de lamplichtstroom dat de armatuur verlaat waarin de betreffende lamp is gemonteerd. Dat is nooit 100%, behalve bij LED armaturen waarvan de LED-lichtbron een geïntegreerd onderdeel is en er niet uitgehaald kan worden. Het is daardoor niet mogelijk het verlies te bepalen (dat er wel degelijk is!) en daarom wordt bij LED producten alleen de nuttige lichtstroom gemeten die de lamp of armatuur verlaat.

Systeemvermogen

Het vermogen van de lamp wordt gegeven in Watt. Bij de bestaande technieken wordt enkel het lampvermogen opgegeven, maar de meeste lampen hebben een zgn. voorschakelapparaat (VSA), ballast, of trafo nodig om te functioneren. Alleen gloeilampen en halogeenlampen geschikt voor 230V AC netspanningen hebben geen VSA/trafo nodig. Er bestaan twee typen VSA’s, te weten een conventioneel en elektronisch VSA. Die wordt ook wel afgekort met CVSA en EVSA. LED's hebben ook een VSA nodig, maar die worden driver genoemd en is altijd een EVSA. Zo’n VSA verbruikt zelf ook een bepaald vermogen die moet opgeteld worden bij het lampvermogen. Als vuistregel mag je aanhouden dat een CVSA zo’n 30% van het lampvermogen verbruikt en een EVSA zo’n 12,5%.

Specifieke lichtstroom.

De specifieke lichtstroom is nu het quotiënt van de nuttige lichtstroom gedeeld door het systeemvermogen. Neem bijv. een T8 2 x 36W armatuur op een EVSA. De lamp lichtstroom van een 36W buis i.c.m. een EVSA is 3.200 lumen. Daarvan zijn er 2, dus 6.400 lumen totaal. Van die lichtstroom zal zo’n 70% de armatuur daadwerkelijk verlaten, dus 4.480 lumen. Het buisvermogen daalt bij gebruik van een EVSA tot 32W. De EVSA verbruikt zelf 4W per buis (=12,5% van 32W), waardoor het systeemvermogen op 36W per buis uitkomt. De armatuur verbruikt in het totaal 2 x 36W = 72 Watt. De specifieke lichtstroom is nu 4.480 : 72 = 62,22 lm/W. Rond dat af op 62 lm/W.  

Een A60 gloeilamp van 60W levert 810 lumen en verbruikt 60 Watt. Er is geen VSA nodig, dus is de specifiek lichtstroom is 810 : 60 = 13,5 lm/W. Rond dat af op 14 lm/W. Pas als de lamp in een (decoratieve) lampenkap geplaatst wordt, moet het verlies van de lichtstroom meegenomen worden. Maar dat wordt niet gedaan, omdat in woningen het niemand iets interesseert hoeveel licht er is, zolang je maar kunt zien wat je doet. Dat is zoals mensen ermee omgaan en daarom is bij gloeilampen de lamplichtstroom hetzelfde als de nuttige lichtstroom.

Energielabel.

Het Energielabel is nu als volgt ingedeeld:

Tabel 2.  Indeling van labels op basis van de specifieke lichtstroom. Klik op de tabel om het te vergroten.

Uit de bovenstaande tabel is te zien dat de oude label indeling nu de onderkant van de schaal is geworden. Verder zal blijken uit een rondgang op internet dat er (nog) maar weinig lampen en zeker weinig armaturen voldoen aan de label A in de huidige klasse indeling. Die schaal indeling lijkt dus nogal ongunstig, maar dat is expres zo gedaan. Zoals in het begin aangegeven, is er ruimte voor verbetering tot ruim meer dan 210 lm/W van het A-label. Daardoor worden allen fabrikanten aangemoedigd zulke producten te ontwikkelen.

A60 LEDlamp van 211lm/W en 2.700 K

Megaman heeft nu als de eerste een A60 LEDlamp ontwikkelt die niet alleen 211 lm/W biedt en dus label A is, maar dat doet met extra warmwit licht met een kleurtemperatuur van 2.700 K! Om die kleurtemperatuur te maken moeten er extra fluorescentiepoeders aangebracht worden wat normaliter ten koste gaat van de specifieke lichtstroom. Maar Megaman heeft dit verlies weten te compenseren door extra efficiënte LED chips toe te passen en dat is dé bijzonderheid van deze ontwikkeling. De lamp is niet dimbaar en heeft een nominale levensduur van maar liefst 50.000 uur. De lamp zal in twee varianten op de markt komen, te weten de 2,3W/827 met 485 lumen die een 40W gloeilamp vervangt en een 4W/827 variant met 840 lumen, die een 60W gloeilamp vervangt. De lamp is nu nog niet leverbaar, maar zal binnenkort op de Nederlandse markt geïntroduceerd worden.

Andere energie besparende A60 LED-lampen.

De zo even besproken label A LED lampen zijn natuurlijk topklasse producten van Megaman en leveren de meeste besparing die thans haalbaar is van meer dan 93%! Naar ons inzicht “beste uit de test”. Omdat niet iedereen een spreekwoordelijke Ferrari wil of kan kopen, zijn er binnen het programma ook veel andere uitvoeringen van de A60 lamp met allerlei verschillende prijs – lm/W verhoudingen. Daarbinnen is de MM07170 een speciaal product. Deze lamp levert 810 lumen tegen 8W (101 lm/W) maar kost een bescheiden € 5,15 bruto, per stuk, ex. BTW. Omgerekend krijg je 157 lumen per Euro bruto! Dat is erg veel licht voor dat geld. De lamp heeft label F (label A+ voorheen) en heeft naar de huidige stand van techniek (sept. 2022) een heel behoorlijk rendement. De MM07170 levert extra warmwit licht van 2.700 K met een Ra van 80 en heeft een lichtstroombehoud van L70,B50 van 15.000 uur. Daarmee is het een prima product en wat ons betreft gewoon de beste koop.

Megaman A60 LED lampen selectiehulp.

Omdat de lampen vele eigenschappen hebben en er ook heel veel verschillende situaties bestaan waarin dan weer die ene lamp de beste keuze is, dan weer een andere, hebben we een selectie hulpmidddel samengesteld en die kun je hier downloaden. Het is een spreadsheet waarin alle betroffen Megaman A60 LEDlampen en hun eigenschappen staan genoemd. U kunt eenvoudig op de eigenschappen filteren en zo snel het beste product kiezen voor de toepassing die u thans onderhanden heeft.